De Matthaeus Passion
[ stop
muziek ] [ terug ]
"In dieser Woche hab ich dreimal die
Matthaeuspassion des göttlichen Bach gehört, jedesmal mit
demselben Gefühl der unermesslichen Verwunderung. Wer das
Christentum völlig verlernt hat, der hört es hier wirklich wie ein
Evangelium." (Friedrich Nietzsche)
Van de Marcus Passion rest alleen de tekst. Men
vermoedt dat Bach hiervoor muziek van andere composities heeft
gebruikt. Op grond van het metrum denkt men deels ook te weten
welke. Op grond hiervan zijn reconstructies van de Marcus Passion
gemaakt.
Tenslotte zou er nog een andere -eenvoudiger-
Matthaeus Passion zijn geschreven. Hier is niets
van overgebleven.
[ stop
muziek ] [ naar boven ]
In het stof, uit het stof / uitvoering door Mendelssohn We
zouden de Matthaeus Passion wellicht niet meer gekend hebben als
Felix Mendelssohn deze niet op 11 maart 1829 opnieuw opgevoerd zou
hebben. Hij paste hem echter wel aan aan de speelwijze van die tijd.
Hij maakte een selectie en orkestratie die tot de helft van vorige
eeuw gebruikelijk is geweest. Daarna is men Bach steeds meer op de
"oude manier" gaan spelen.
Eigenlijk heeft Carl Friedrich Zelter Bach na 1800 weer "uit
het stof" gehaald.
Intro
De Matthaeus Passion was bedoeld voor de
Lutherse kerkdienst
(popup) in de middag van Goede Vrijdag.
Het stuk kan niet losgezien worden van deze liturgische
functie en haar plaats in het kerkelijk jaar
(popup). Voor goed begrip van de Matthaeus Passion is het belangrijk te weten
dat het lijden en de dood van Jezus (Goede Vrijdag) wordt
gevolgd door zijn opstanding uit het graf (Pasen). Daarin zit
de "heilsboodschap" dat Jezus de dood en het kwaad overwint. Bach verwijst hiernaar
in zijn tekst en muziek. Behalve een treurig, is de MP vooral
een hoopvol drama. Door het hele verhaal heen lees en hoor je
dat het niet eindigt met de dood,
maar al uitziet naar een hoopvolle toekomst.
Ook voor de niet gelovige herkenbaar drama
Ook
de niet-kerkelijke of gelovige luisteraar die door de oude
teksten heen kan lezen, kan in dit oud-christelijk drama
worden geraakt door een diepe beleving van het het menselijk
bestaan: liefde, trouw, goede wil, schuld, spijt, verraad,
lafheid, opoffering, wijsheid, moed, hoop en (vooral)
mededogen ... Alles komt erin voor !
[ stop
muziek ] [ naar boven ]
Veel symboliek
In de MP zit veel symboliek die nu soms pas bij nadere
bestudering pas inzichtelijk is. Voor de mensen van díe tijd echter
was het vaak heel
herkenbaar en begrijpelijk.
Die symboliek zit 'm bijvoorbeeld in het gebruik
van de twee koren, de keuze van een solistenstem, de toonsoort
waarin een muziekdeel stond of het gebruik van de koralen.
Daarnaast
neemt men aan dat Bach allerlei getallensymboliek toepaste.
In dit onderdeel over
de Mathaeus Passion vind je meer
over:
|